“शुक्रवारी संध्याकाळच्या नमाजवेळी म्यानमारच्या मध्य भागात जोरदार भूकंप आला, ज्यामुळे मशिदी कोसळल्या आणि शेकडो लोक मृत्युमुखी पडले, संपूर्ण समुदाय शोकसागरात बुडाला.”
“म्यानमारच्या सगाईंगमध्ये आलेल्या विनाशकारी भूकंपामुळे शुक्रवारी नमाजवेळी मशिदी कोसळून शेकडो नमाजी मृत्युमुखी पडले. बचावलेले शोकसागरात असून, राजकीय अस्थिरतेच्या पार्श्वभूमीवर बचाव कार्य सुरू आहे.”
सगाईंग, म्यानमार – गेल्या शुक्रवारी नमाजची अजान संपताच एक तीव्र भूकंप म्यानमारच्या मध्यभागी बसला आणि सगाईंग मधील तीन मशिदींना मातीच्या ढिगाऱ्यात रूपांतरित केले, ज्यामुळे आत असलेल्या जवळपास सर्वांचा मृत्यू झाला. यापैकी एक मशिद म्योमा मशीद होती, जी या प्रदेशातील सर्वात मोठी मशीद होती, जिथे रमजानच्या शेवटच्या शुक्रवारी, ईदच्या काही दिवस आधी, असंख्य भक्त प्रार्थनेसाठी एकत्र आले होते.
हा भूकंप स्थानिक वेळेनुसार १२:५१ (०६:२१ GMT) ला नोंदवला गेला आणि थायलंडपर्यंत त्याचा धक्का जाणवला. म्योमा मशिदीचे माजी इमाम, सो नाय ऊ, जे सध्या माए सॉट येथे राहतात, त्यांनी देखील हा धक्का अनुभवला. काही दिवसांनंतर, त्यांना विनाशकारी बातमी मिळाली की त्यांच्या सुमारे १७० नातेवाईक, मित्र आणि माजी नमाजी यांचा मृत्यू झाला, त्यापैकी अनेक नमाज पठण करताना मृत्युमुखी पडले. या भयंकर भूकंपाने, ज्यात म्यानमारमध्ये २,७०० हून अधिक लोक मृत्युमुखी पडले आहेत, सगाईंगच्या मुस्लिम समुदायावर अपरिवर्तनीय आघात केला आहे.
एक शोकाकुल समाज
प्रत्यक्षदर्शींनी म्योमा स्ट्रीटवरील विनाशाच्या दृश्यांचे वर्णन केले, जी या संकटाने सर्वाधिक प्रभावित क्षेत्रांपैकी एक आहे. अनेक घरे मशिदींसह कोसळली, ज्यामुळे शेकडो लोक बेघर झाले आणि अन्नासाठी झगडत आहेत. बचावलेले लोक, त्यांच्या उद्ध्वस्त घरांकडे परतण्यास घाबरत आहेत आणि रस्त्याच्या कडेला आश्रय घेत आहेत, भूकंपानंतरच्या धक्क्यांशी झुंज देत आहेत आणि आवश्यक वस्तूंच्या कमतरतेशी संघर्ष करत आहेत.
म्यानमारमधील मुस्लिम समुदायावर या आपत्तीचा प्रचंड परिणाम झाला असून, संपूर्ण देशभरातील मशिदींमध्ये सुमारे ५०० नमाजी मृत्युमुखी पडले आहेत. बचाव कार्य सुरू आहे, परंतु मृतांचा वाढता आकडा आणि झालेल्या हानीची भीषणता अनेकांना हतबल करत आहे.
या मृतांमध्ये समाजातील प्रतिष्ठित व्यक्तीही होत्या – धार्मिक नेते, शाळांचे मुख्याध्यापक आणि उद्योजक. सो नाय ऊ यांनी बीबीसीला दिलेल्या मुलाखतीत या अपरिमित हानीबद्दल सांगितले. त्यांचे माजी सहकारी इमाम, एक जिवलग मित्र आणि एक परोपकारी व्यापारी यांची आठवण काढताना त्यांनी दु:ख व्यक्त केले. “मी हतबल झालो आहे… त्यांच्याशी संबंधित आठवणी सतत मनात येतात.”
वाचलेले लोक दु:ख व विस्थापनाच्या वेदनेत
म्यानमारमधील राजकीय अस्थिरतेमुळे या संकटाची तीव्रता अधिक वाढली आहे. लष्करी जुंटा आणि बंडखोरांमधील संघर्षामुळे बचाव कार्य कठीण झाले आहे. सगाईंग येथील मुस्लिम कब्रस्तान बंडखोरांच्या प्रदेशाच्या जवळ असल्यामुळे प्रवेशास प्रतिबंध आहे. त्यामुळे मृतांचे पार्थिव मंडाले येथे नेऊन दफन करावे लागत आहे, जे इस्लामी नियमांनुसार २४ तासांच्या आत अंत्यसंस्कार करणे आवश्यक असल्याने मोठी अडचण ठरत आहे.
बऱ्याच लोकांसाठी ही अतिरिक्त वेदना असह्य आहे. “मुस्लिमांसाठी, आपल्या प्रियजनांना स्वतःच्या हाताने दफन करता न येणे ही सर्वात दुःखद बाब आहे,” असे सो नाय ऊ यांनी दु:खभरल्या आवाजात सांगितले.
ते जरी शारीरिकदृष्ट्या दूर असले, तरी थायलंडमधून मदत आणि बचाव कार्याचे आयोजन करण्यासाठी दिवसरात्र झटत आहेत. गरजू लोकांपर्यंत मदत पोहोचवताना त्यांना स्वतःच्या बचावलेपणाची वेदना सतावत आहे. “मी जर अजूनही इमाम असतो, तर मी त्यांच्या सोबत असतो,” असे ते वेदनादायी स्वरात म्हणाले. “आता मी परत जाऊ शकत नाही. ही गोष्ट खूप त्रासदायक आहे.”
पुढील वाटचाल
सध्या किमान १,००० मुस्लिम प्रभावित झाले असून, असंख्य अजूनही मदतीच्या प्रतिक्षेत आहेत. समाज एका मोठ्या संकटातून जात असताना, वाचलेले लोक जे काही शक्य आहे ते करत आहेत – ढिगाऱ्याखालून प्रियजनांना बाहेर काढत आहेत, शोकाकुलांना धीर देत आहेत आणि त्यांच्या श्रद्धेला घट्ट पकडून ठेवत आहेत.
जग हे सर्व पाहत आहे, आणि सगाईंगमधील मुस्लिम आपल्या शोकासह उभे राहत आहेत, आशा बाळगून की मृतांना शहीद म्हणून ओळखले जाईल आणि वाचलेल्यांना पुन्हा उभे राहण्याचे बळ मिळेल.
